واکسینه کردن اجتماعی: شگرد جدید سریال ها و فیلم های آمریکایی درباره توطئه
آیا رسانههای آمریکایی به دنبال ارائه نوعی هشدار پیش از وقع ماجرا بوده و هستند؟آیا درز اطلاعات برای شکل دادن به فضایی شبه حقیقی با غلظت عاملهای کمتر برنامهریزی شده است؟
گروه فرهنگی مشرق:
1- یک تراست غیرقانونی اقتصادی در آمریکا بخشهایی از سیستمهای امنیتی آمریکا را به کار گرفته و با کارگردانی حوادث تروریستی و تغییرات شدید سیاسی منافع اقتصادی تراست خود را تامین میکردند و این اساس توطئهای است که سریال «روبیکان» داستانشرا بر آن شکل داده است.
روبیکان با رسیدن به قسمت سیزدهم، فصل اولش به اتمام میرسد در حالی که سر و شکلی به توطئه داده است. موضوع اصلی روبیکان آنچنان که از تبلیغات و پوستر سریال بر میآمد توطئه بود. روی پوستر این سریال یک جمله خودنمایی میکرد:"توطئه همیشه یک تئوری نیست".
2- پس از پایان فصل هشتم از سریال 24 شبکه NBC سریالی را به نمایش گذاشت که بسیاری در اظهار نظرها میگفتند که این سریال در حقیقت قرار است جای 24 را گرفته مخاطبان این سریال را به خود اختصاص دهد. نام این سریال «حادثه» بود و در عین اینکه موضوعی سیاسی با ته مایههای ماورایی را پیگیری میکرد بر ستونهای شکلگیری یک توطئه در درون ساختار قدرت ایالات متحده استوار شده بود. در حالی که به نظر میرسد ماجرای حضور موجوداتی فضایی درخاک ایالات متحده آمریکا جدی است و مساله اصلی این سریال محسوب میشود اما تلاشهای منابع مختلف قدرت در هیات حاکمه آمریکا برای راهبری این کشور به مقصدی که برای آنها کاملا واضح و مشخص است در هر قسمت جدی تر میشود.
3- سریال «24» در چند فصل پایانی خود به صورت متوالی مساله توطئه در هیات حاکمه آمریکا را مطرح میکرد. در یک فصل حتی رئیس جمهور آمریکا در سلسله توطئههایی دست داشت که توسط قهرمان داستان یعنی جک باور کشف و افشاء شد. ماجرا حتی به فصل نهایی این سریال نیز کشید به طوریکه در این فصل رئیس جمهور بنا به اجبار مجبور میشود تا با بخشی از توطئه که با راهبری روسیه در این کشور در حال تکوین است همراهی کند.
4- فیلم «سالت»، ساخته شده در کشور ایالات متحده آمریکا از جمله فیلمهایی است که با عنوان سینمای تجاری طبقه بندی شد.اما نکتهای که در این فیلم به وضوح به تصویر کشیده شد و از دید بسیاری پنهان ماند، توطئه بود.
در این فیلم هالیوودی توطئه هستهی اصلی ماجرایی را تشکیل میدهد که سالت مامور سازمان سیا با آن درگیر میشود و میکوشد تا کلاف در هم آن را باز کند. توطئهای که برخی از مقامات سیا و امنیتی آمریکا در آن درگیر هستند تا جنگ بزرگ و خانمانسوزی را به راه بیاندازند.
چهار نمونه بالا تنها نمونههایی از انبوه سریالها و سینمایی هایی بود که در سالهای 2010 و 2009 درباره توطئه در دستگاه حاکمه آمریکا ساخته شده است. عجیب نیست اگر این اوج سریال و فیلم سازی در باره توطئه را با چنین اوجی در دهه 90 مقایسه کنیم؛ آنگاه که فیلمهایی چون "جاده آرلینگتون" و "دشمن مردم" و همچنین "سگ را بجنبان!" ساخته و روانه بازار تولیدات رسانهای شد. آیا ارتباطی میان این روندها و اتفاقاتی که در فضای بیرونی و در داخل گود سیاست جهانی در حال وقوع است وجود دارد؟
درست پس از پایان دهه 90 در آمریکا همه معادلات سیاسی قدرت تغییر کرد و مبداء این تغییر نیز چیزی نبود جز واقعه 11 سپتامبر که زمینهای شد برای تغییر چهره قدرت آمریکا در عرصه معادلات جهانی از هژمونی سیاسی به مشت آهنین میلیتاریستی. گذشته از رویهی به نمایش گذاشته شده توسط رسانهها در ابتدای قرن اخیر میلادی از ماجراهای سپتامبر، قرائت دیگری نیز پس از فروکش کردن گرد و غبار یازدهم سپتامبر مطرح شد که شباهت عجیبی به تحلیلهای ارائه شده در آثاری چون «دشمن مردم» و «سگ را بجنبان» دارد. چرا؟
آیا رسانههای آمریکایی به دنبال ارائه نوعی هشدار پیش از وقع ماجرا بودند؟ این را میشود به عنوان یک فرض قبول کرد و اینچنین پنداشت که بالاخره در آمریکا نیز ممکن است عدهای وجود داشته باشند که علاوه بر دسترسی به برخی اطلاعات فوق سری، از درصدی از انساندوستی برخوردار هستند که میکوشند مانند قهرمان فیلم هالیوودی «سالت» با توطئه در حالش شکلگیری مبارزه کنند و الخ.
اما فرض دوم این است که این مطلب مانند درزهای اطلاعات در دهههای گذشته که منجر به گیتهای مشهور در سیاست آمریکا شد با برنامهریزی خاص و اهداف خاص تر صورت گرفته باشد. اتفاقاً اخیراً نیز این درزهای اطلاعاتی با شکل جدیدی با عنوان سایت اینترنتی «ویکیلیکس» در حال رونمایی است؛ درز اطلاعاتی برای شکل دادن به فضایی شبه حقیقی با غلظت عاملهای کمتر.
واکسینهکردن اجتماعی
تئوری واکسینهکردن در ابتدا در سالهای قرن هجدهم میلادی و در پزشکی مطرح شد. مبنای این نظریه بر اساس این یافته پزشکی بود که در صورتی که بدن با دوز ضعیف شدهای از میکروب کشندهای که در آینده ممکن است وارد بدن انسان شود تحریک شود، نسبت به آن نوع از عامل خارجی مقاوم میشود و دچار بیماری نخواهد شد. حقیقت برای سناریوهای اطلاعاتی مانند آنچه پس از یازدهم سپتامبر به اجراء گذاشته شد، حکم میکروبی را داشت که میتوانست بدنه اجتماعی حامی سیاستهای رسمی را از هم بپاشد و پیش از این که سیاستها به نتایج اصلی خود برسد حمایتهای اجتماعی را قطع کند.پخش سناریوهایی که در سالهای بعد به صورت شاهد نقض ادعاهای رسمی حاکمیت را مورد محاجه قرار خواهد داد مهمترین نتیجهای که خواهد داشت این است که مانع از شُک خواهد شد. یعنی بدنه اجتماعی با برخوردن به ادعاهای مخالفان حاکمیت آمریکا به عنوان حرفهایی که پیش از این هم شنیدهاند برخورد خواهند کرد و این ادعاها را به عنوان بخشی از زندگی سیاسی عادی خواهند پنداشت و این همان اثر واکسینه اجتماعی است.
نوشته شده در دوشنبه 89/9/29ساعت 5:25 عصر  توسط عضو گروه شهیداوینی
نظرات دیگران()